รวมสถิติภัยอันตรายของสังคมไทย
ภูมิทัศน์สุขภาพคนไทย 2567-2568
สำรวจสถานการณ์เด่นและความท้าทายด้านสุขภาพที่เชื่อมโยงกัน ตั้งแต่วิกฤตสุขภาพจิตที่ทวีความรุนแรง ไปจนถึงภัยคุกคามเกิดใหม่และปัจจัยทางสังคมที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาวะของคนไทย[1, 2]
วิกฤตเงียบ: สุขภาพจิตของคนไทย
ส่วนนี้เจาะลึกวิกฤตสุขภาพจิตที่กำลังเพิ่มสูงขึ้นอย่างน่ากังวล แสดงให้เห็นถึงขนาดของปัญหา ผลกระทบโดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน และเปรียบเทียบภาระโรคกับปัญหาสุขภาพหลักอื่นๆ เพื่อให้เห็นภาพความเร่งด่วนของสถานการณ์
แนวโน้มผู้ป่วยจิตเวชที่น่ากังวล
จำนวนผู้ป่วยจิตเวชที่เข้ารับการรักษาในระบบสุขภาพของไทยเพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดกว่า 2 เท่าในระยะเวลาไม่ถึง 10 ปี สะท้อนถึงวิกฤตที่ต้องการการแก้ไขอย่างเร่งด่วน
ความเสี่ยงฆ่าตัวตาย
5.9เท่า
คืออัตราความเสี่ยงฆ่าตัวตายที่เพิ่มขึ้นในหมู่ประชาชนทั่วไป (มี.ค. 2565)[3]
ภัยคุกคามสุขภาพเกิดใหม่
ส่วนนี้จะสำรวจภัยคุกคามสุขภาพที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว ซึ่งได้รับอิทธิพลจากเทคโนโลยี นโยบายที่เปลี่ยนแปลง และการตลาดสมัยใหม่ โดยเฉพาะผลกระทบที่เกิดขึ้นกับกลุ่มเยาวชน
การเติบโตแบบก้าวกระโดดของบุหรี่ไฟฟ้า
การใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจในทุกกลุ่มอายุ โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชน ซึ่งเป็นผลมาจากการตลาดที่มุ่งเป้าโดยตรงและการเข้าถึงที่ง่ายดายผ่านช่องทางออนไลน์[9]
แหล่งข้อมูล: สำนักงานสถิติแห่งชาติ[9], มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่[10]
เกมรุกทางการตลาด
ผลิตภัณฑ์ถูกออกแบบให้ดึงดูดเยาวชน เช่น บรรจุภัณฑ์คล้ายกล่องนมหรือตัวการ์ตูน และโฆษณาผ่านอินฟลูเอนเซอร์ ทำให้เกิดการรับรู้ว่าปลอดภัยและกลายเป็นเรื่องปกติ[9]
ประตูสู่สารเสพติด
นิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าส่งผลเสียต่อพัฒนาการสมองของเด็กและอาจนำไปสู่การใช้สารเสพติดชนิดอื่น ๆ ในอนาคต นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคปอดอักเสบเฉียบพลัน[9]
นโยบายกัญชา: ความสับสนและความเสี่ยง
การปลดล็อกกัญชาสร้างความสับสนเชิงนโยบายและขาดกฎระเบียบที่ชัดเจนในการควบคุม ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสาธารณสุข โดยเฉพาะการบริโภคโดยไม่ตั้งใจในกลุ่มเยาวชนผ่านผลิตภัณฑ์รูปแบบขนม ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตและพฤติกรรมในระยะยาว[2, 7]
การแก้กฎหมายสุรา: จับตาผลกระทบ
การพิจารณาแก้ไขกฎหมายสุราเป็นประเด็นที่ต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด เนื่องจากอาจส่งผลกระทบในวงกว้างทั้งด้านสังคมและสุขภาพ องค์กรด้านสุขภาพเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการควบคุมที่เข้มงวดเพื่อปกป้องประชาชน โดยเฉพาะการป้องกันผลกระทบจากการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ง่ายขึ้น[2, 7]
เส้นทางข้างหน้า: อนาคตสุขภาวะ
การรับมือกับความท้าทายที่ซับซ้อนเหล่านี้ต้องการวิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์ใหม่ที่ไม่ใช่แค่การ "ตั้งรับ" แต่เป็นการ "สร้างเสริม" สุขภาวะที่ยั่งยืนให้กับสังคมไทย
พลิกโฉมกำลังคน เพื่อสังคมสุขภาวะ
นี่คือแนวคิดเชิงยุทธศาสตร์ที่มุ่งเปลี่ยนกระบวนทัศน์จากการเน้น "การรักษา" ไปสู่ "การป้องกันและส่งเสริมสุขภาพ" เพื่อลดภาระของระบบสาธารณสุขและสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้ทุกคน[21, 22]
หัวใจสำคัญคือการบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วน การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ และการสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนสามารถจัดการสุขภาวะของตนเองได้[3, 22]
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
สสส.ชี้ 7 ทิศทางสุขภาพคนไทยปี 2567 ↗
Line Today. (2567).
10 สถานการณ์เด่นทางสุขภาพ 2568 ↗
thaihealthreport. (2568).
สสส.-ม.มหิดล เปิดรายงานสุขภาพคนไทย 2567 ↗
thaihealth. (2567).
รายงานสุขภาพคนไทย 2567 ↗
hfocus. (2567).
ชีวิตติดหนี้...โรคเรื้อรังของเศรษฐกิจไทย ↗
ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2567).
กาสิโนกับข้อกังวลทางสังคม ↗
The Active. (2567).
รายงานผลการดำเนินงาน ปี 2566 (หน้า 70-71) ↗
สสส. (2566).
ผู้ป่วยจิตเวชในไทยเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่า ↗
amarintv. (2567).
สำนักงานสถิติฯเผยปี 67 คนไทยสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้น 11.44 เท่า ↗
hfocus. (2567).
ข้อมูลวิชาการเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้า ↗
กรมควบคุมโรค. (2567).
สถานการณ์ยาสูบในประเทศไทย (2558) ↗
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ. (2558).
อุบัติเหตุรถบัสโดยสาร (TDRI) ↗
TDRI. (2556).
อุบัติเหตุรถบัสโดยสาร (หอการค้าไทย) ↗
หอการค้าไทย. (2566).
หนี้ครัวเรือนไทย: วิกฤตที่แท้จริง ↗
Finnomena. (2567).
ผู้ป่วยจิตเวชในไทยเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่า (Hfocus) ↗
hfocus. (2567).
รายงานสุขภาพจิตของคนไทย (สนง.สภาพัฒนาฯ) ↗
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2564).
คนไทย 1.5 ล้านคนป่วยซึมเศร้า ↗
hfocus. (2567).
สุขภาพจิตเด็กไทย: ปัญหาใหญ่ที่ถูกมองข้าม ↗
Thai PBS Policy Watch. (2566).
สถิติมะเร็งประเทศไทย (รพ.จุฬาภรณ์) ↗
โรงพยาบาลจุฬาภรณ์. (2567).
แผนควบคุมโรคมะเร็งแห่งชาติ พ.ศ. 2567-2575 ↗
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ. (2567).
พลิกโฉมกำลังคนเพื่อสังคมสุขภาวะ ↗
healthprofessionals21thailand. (ม.ป.ป.).
สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 17 ↗
สสส. (2567).
ปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจ
สุขภาวะไม่ได้ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมส่วนบุคคลเท่านั้น แต่ยังถูกกำหนดโดยปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจที่ซับซ้อน ปัญหาเหล่านี้คือรากฐานที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนไทยอย่างลึกซึ้ง
การพนัน
การพนันออนไลน์แพร่หลายในกลุ่มเยาวชน (20% เคยเล่น) และเป็นต้นทางของปัญหาสุขภาพจิต อาชญากรรม และหนี้สิน โดยมี "ต้นทุนที่มองไม่เห็น" ซึ่งกระทบต่อสังคมสูงกว่าผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ[3, 6]
ชีวิตติดหนี้
หนี้ครัวเรือนเปรียบเสมือน "โรคเรื้อรัง" ของเศรษฐกิจไทย และส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพจิต ทำให้เกิดความเครียดและวิตกกังวล โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่และผู้มีรายได้น้อย[2, 5, 14]
อุบัติเหตุทางถนน
อุบัติเหตุยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โดยเฉพาะอุบัติเหตุรถโดยสารและรถจักรยานยนต์ ในปี 2567 มีผู้บาดเจ็บกว่า 1.1 แสนคน โดย 37% เป็นเยาวชนอายุต่ำกว่า 24 ปี[2, 9, 12, 13]